Okunuşu “geslayting” olan gaslighting, bir bireyin başka birini psikolojik olarak etkileme yöntemlerinden biridir. Gaslighting yapan kişi, çeşitli stratejilerle kurbanın zihnini ve duygusal dengesini sarsmaya çalışır, aynı zamanda gerçeklik algısını değiştirmeye çabalar. Bu manipülasyon taktiği, kurbanın kendi düşüncelerine, duygularına ve hatıralarına olan güvenini azaltarak, sürekli olarak kendini şüphe içinde bulmasına neden olur.
Gaslighting Hikayesi Nedir?
Gaslighting terimi, kökenini 1944 yapımı ünlü bir Hollywood filmi olan “Gaslight”ten almıştır. Film, erkek başrolün evdeki gaz lambasının ışığını her gün eşinden gizlice azaltarak, eşini deli olduğuna inandırmak amacıyla kullanmasıyla dikkat çeker. Erkek karakter, manipülatif taktikleriyle eşinin zihinsel denge noktalarını sarsar ve gerçeklik algısını değiştirir. Bu film, gaslighting’in temel unsurlarını ve kurbanın duygusal denge noktalarını nasıl etkileyebileceğini dramatik bir şekilde gösterir, bu da gaslighting teriminin popülerleşmesine yol açmıştır.
Bir İnsan Neden Gaslighting Yapar?
Gaslighting yapanlar, başkalarını manipüle ederek kendi isteklerine göre hareket etmeye zorlama eğilimindedirler. Aynı zamanda, gaslighting, kişinin kendi sorumluluğunu reddetmek veya hatalarını gizlemek için bir savunma mekanizması olarak kullanılabilir. Bu durumda, kişi gerçekleri çarpıtarak eleştirilme veya suçlu hissetme riskinden kaçınmaya çalışır.
Gaslighting’e eğilim gösteren kişiler genellikle duygusal zayıflığa veya düşük özgüvene sahip olabilirler. Kendi içsel zayıflıklarıyla başa çıkma becerisini bulamayanlar, başkalarını aşağılayarak veya suçlayarak kendilerini üstün veya güçlü hissetmeye çalışabilirler. Bu davranış, kontrolsüz korku veya kaygı içinde bulunan bireylerde de görülebilir. Gaslighting yapan kişiler, içsel kaygılarıyla baş etmek için çevrelerini manipüle ederek kontrol etmeye çalışabilirler.
Son olarak, gaslighting’in motivasyonları genellikle karmaşıktır ve önceki travmatik deneyimlere dayanabilir. Geçmişte yaşanan acılar veya travmalar, kişinin gaslighting’i bir savunma mekanizması olarak kullanmasına neden olabilir. Ancak, bu motivasyonlar gaslighting’i haklı çıkarmaz ve bu davranışları anlamak, onları durdurmak ve kurbanları korumak için önemlidir.
Gaslightinge Maruz Kaldığını Nasıl Anlarsın?
Gaslighting’e maruz kaldığınızı anlamak bazen zor olabilir çünkü gaslighting yapanlar manipülatif taktikler kullanarak gerçekliği çarpıtabilir. Bu durumda, sizi kendi algınıza ve gerçeklik duygunuza şüphe düşürmeye çalışabilirler.
Gaslighting belirtileri arasında sürekli yalanlar söyleme, gerçekleri inkâr etme, kendini aklama, çelişkiler ve tutarsızlıklar sergileme, sürekli olarak hatalı veya yanlış hissettirme ve itibarsızlaştırma ile izolasyon yer almaktadır.
Eğer bir ilişkide bu tür davranışları fark ediyorsanız, gaslighting’e maruz kalıyor olabilirsiniz. Bu durum, zihinsel ve duygusal sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Gaslighting’e karşı bilinçli olmak ve bu tür durumlarla başa çıkabilmek için güvendiğiniz bir destek kişisiyle veya bir uzmanla görüşmek önemlidir. Gaslighting, sağlıklı ilişkilerin temelini sarsabilir ve bu nedenle bu konuda farkındalık yaratmak önemlidir.
Gaslighting Cümleleri Nelerdir?
- Anı yanlış hatırlıyorsun, böyle olmadı.
- Böyle davranmamın nedeni sendin.
- Bu konuda anlaşamayabiliriz, bunlar senin kuruntuların.
- Herkes senin yalancı olduğunu iddia ediyor.
- Ben sana o cümleyi söylemedim.
- Seni gerçekten çok seviyorum ve sana zarar vermek istemem.
- Benim için çok değerlisin, o sözleri sana sinirle söyledim.
- En doğrusunu ben biliyorum senin için.
- Çok duygusal tepki veriyorsun.
- Ortada bu kadar büyük bir tepkiye değecek bir şey yok.
- Biraz abartıyor gibi görünüyorsun.
- Sadece şaka yapıyordum, yanlış anlama.
Gaslighting İle Nasıl Mücadele Edilir?
Gaslighting mağduru olduğunuzun farkına varmanın ardından, destek alabileceğiniz üçüncü bir kişiyle iletişime geçmek önemlidir. Bu kişi, güvendiğiniz bir arkadaşınız, aile üyeniz veya bir psikolog olabilir. Dışarıdan bir bakış açısıyla yaşadıklarınızı değerlendirmek, duygusal sağlığınızı koruma ve gaslighting etkilerinden kurtulma sürecinizi destekleme konusunda size yardımcı olabilir.
Gaslighting’e karşı başarılı bir savunma, kendi hissiyatlarınıza ve düşüncelerinize güvenmeyi öğrenmektir. Bu, günlük hayatta pratik edilebilen bir beceri olup, duygu günlüğü tutma alışkanlığı edinmek bu süreci kolaylaştırabilir. Bu yöntemle, kendi duygusal tepkilerinizi daha iyi anlayabilir, ilişki dinamiklerini objektif bir şekilde gözlemleyebilir ve gaslighting’in etkilerini aşma yolunda sağlam adımlar atabilirsiniz.
Ghosting Nedir? Ghosting Yapan Birine Nasıl Davranılmalı?
